Op 17 april 2023 heeft de Minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind in een brief aan de Tweede Kamer laten weten dat hij de financiële verplichtingen van stiefouders (bonusouders) voor hun stiefkinderen wil aanpassen. Volgens de minister helpt dit om complexe scheidingen en de ontstane situatie daarna minder ingewikkeld te maken. De minister volgt hiermee het advies van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC). Deze heeft in zijn rapport ‘Alimentatie van nu, acceptatie van alimentatie in het licht van de maatschappelijke ontwikkelingen’ van 2021 geadviseerd om de stiefouderalimentatieplicht af te schaffen.
Wat levert de afschaffing van de onderhoudsplicht op?
Afschaffing van de onderhoudsplicht leidt volgens de minister tot een eenvoudigere en minder gecompliceerde berekeningswijze van de kinderalimentatie. Daarnaast hoopt de minister dat de vele discussies gaan verdwijnen. Ook vervalt hiermee het onderscheid tussen de gehuwde stiefouder en samenwonende ‘stiefouder’.
Hoe zit de onderhoudsplicht in elkaar?
Samengestelde gezinnen komen steeds meer voor. Zowel de biologische ouders als de juridische ouders (meestal zijn dit ook de biologische ouders) zijn onderhoudsplichtig voor een kind in het samengestelde gezin. De wet bepaalt echter dat ook een stiefouder die gehuwd is (c.q. geregistreerd partnerschap) met een onderhoudsplichtige ouder van een kind onderhoudsplichtig is voor dit kind. Zijn beide ouders van een kind opnieuw getrouwd, dan kan het voorkomen dat vier personen onderhoudsplichtig zijn voor dit kind. In dit geval zijn beide biologische/juridische ouders onderhoudsplichtig en de twee stiefouders.
Wie betaalt wat?
Om te bepalen wie welk deel van de kosten voor het kind (de behoefte) betaalt, zijn verschillende zaken van belang. De behoefte van een kind wordt bepaald aan de hand van een behoeftetabel. Hierbij wordt gekeken naar het netto besteedbaar gezinsinkomen, het aantal kinderen in het gezin en de leeftijd van het kind. Iedere onderhoudsplichtige moet vervolgens naar rato van draagkracht in die behoefte van het kind voorzien.
Verschillende behoeftes binnen een gezin
Een samengesteld gezin bestaat vaak uit meerdere kinderen van verschillende leeftijden. Deze kinderen hebben verschillende behoeftes. Daarnaast hebben stiefouders vaak ook nog eigen kinderen waarvoor zij onderhoudsplichtig zijn. Deze kinderen zijn soms ook onderdeel van een ander samengesteld gezin. De verschillende gezinssituaties hebben vaak invloed op elkaar en de hoogte van de kinderalimentatie. Dit leidt vaak tot zeer complexe alimentatieberekeningen, onderlinge onenigheid en daardoor ook tot procedures. Onder meer om deze redenen wordt al langer gediscussieerd over afschaffing van deze onderhoudsplicht. De wens voor het afschaffen van de onderhoudsplicht voor stiefouders is er. Nu is het wachten op de wetswijziging.